Dấu hiệu trước khi đột quỵ tuyệt đối không thể xem nhẹ

Đột quỵ thường xảy ra bất ngờ và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, nhưng thực tế, nhiều trường hợp đã phát ra những tín hiệu sớm cảnh báo. Nếu được nhận biết và xử trí kịp thời, đột quỵ có thể được ngăn chặn, giảm thiểu tổn thương nghiêm trọng.

Theo TS.BS Lê Văn Tuấn, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, khoảng 43% bệnh nhân từng trải qua cơn thiếu máu não thoáng qua hay còn gọi là “đột quỵ nhẹ” trong vòng một tuần trước khi đột quỵ thực sự xảy ra.

Dấu hiệu sớm cần đặc biệt lưu ý

Các triệu chứng ban đầu thường mơ hồ và dễ bị bỏ qua như đau đầu, tê bì, cảm giác kiến bò, ngứa râm ran. Tuy nhiên, đây chính là thời điểm vàng để đến bệnh viện kiểm tra và có biện pháp can thiệp.

Quy tắc FAST là công cụ đơn giản, hiệu quả giúp nhận diện nhanh các dấu hiệu nghi ngờ:

• F – Face (mặt): Một bên mặt bị xệ, mất cân đối, khi cười thì méo miệng.
• A – Arm (tay): Yếu hoặc liệt một bên cơ thể. Thử giơ cả hai tay lên cao, nếu một tay không thể nâng hoặc rơi xuống, cần cảnh giác.
• S – Speech (lời nói): Nói ngọng, nói dính chữ, khó phát âm rõ ràng.
• T – Time (thời gian): Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu nào ở trên, cần nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế – thời gian là yếu tố quyết định mạng sống.

Bên cạnh đó, các biểu hiện như chóng mặt đột ngột, mất thăng bằng, thay đổi thị lực ở một hoặc cả hai mắt, suy giảm nhận thức, khó xử lý thông tin… cũng có thể là tín hiệu sớm của một cơn đột quỵ.

Những ai có nguy cơ cao?

Nguy cơ đột quỵ gia tăng ở những người có tiền sử gia đình bị đột quỵ, mắc các bệnh nền như tiểu đường, tim mạch, tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu. Những người béo phì, ít vận động, hút thuốc lá, uống rượu bia thường xuyên hoặc phụ nữ dùng thuốc tránh thai dài hạn cũng thuộc nhóm dễ bị đột quỵ.

Đặc biệt, tình trạng stress kéo dài, rối loạn giấc ngủ, hội chứng ngưng thở khi ngủ cũng là các yếu tố nguy hiểm thường bị xem nhẹ.

Phòng ngừa – chủ động bảo vệ sức khỏe trước khi quá muộn

Đột quỵ có thể được phòng ngừa nếu mỗi người chủ động điều chỉnh lối sống lành mạnh:

• Chế độ ăn uống khoa học: Tăng cường rau xanh, chất xơ, chất béo tốt từ cá, hạn chế muối, đường, đồ ăn nhiều dầu mỡ.
• Tập thể dục đều đặn: Ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp cải thiện tuần hoàn, kiểm soát huyết áp, giảm mỡ máu.
• Kiểm soát cân nặng: Béo phì là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đột quỵ.
• Quản lý căng thẳng: Giữ tinh thần thư thái bằng cách nghe nhạc, đọc sách, thiền, hoặc đi du lịch.
• Tầm soát định kỳ: Kiểm tra sức khỏe toàn diện, đặc biệt nếu có các yếu tố nguy cơ, giúp phát hiện sớm bất thường và can thiệp đúng lúc.

Việc chủ quan với các triệu chứng cảnh báo sớm có thể đánh đổi bằng sức khỏe, thậm chí tính mạng. Nhận diện sớm – hành động nhanh – chính là cách hiệu quả nhất để chiến thắng đột quỵ.