5 Phẩm chất giúp bạn thoát cảnh “giỏi nhưng mờ nhạt”

Trong một tổ chức có hàng chục, hàng trăm người giỏi, không phải ai cũng được chú ý.

Hiện tượng “giỏi nhưng mờ nhạt” (invisible excellence) là một thực tế phổ biến trong môi trường làm việc. Đây là những người làm việc chăm chỉ, sở hữu kỹ năng tốt và mang lại kết quả công việc tốt nhưng khi có cơ hội thăng tiến hoặc dự án quan trọng, tên họ lại không được nhắc đến.

Ngược lại, có một nhóm người mà chuyên môn chỉ ở mức khá, nhưng họ lại là cái tên đầu tiên xuất hiện trong tâm trí lãnh đạo.

Sau nhiều năm làm việc và thăng chức cho hàng chục người, mình nhận ra quy luật: người được chú ý sở hữu một số phẩm chất rất cụ thể. Điều đáng mừng là không có phẩm chất nào trong số này đòi hỏi bạn phải thông minh xuất chúng hay có một nền tảng đặc biệt.

1. Luôn đúng giờ: Phẩm chất của sự tôn trọng

Đúng giờ nghe có vẻ đơn giản nhưng lại là thử thách của rất nhiều người. Với những mối quan hệ lần đầu gặp mặt, việc đến đúng hẹn chính là thông điệp đầu tiên bạn gửi đi về tính cách của mình.

Tức là khi thấy bạn đến đúng giờ, não bộ đối phương sẽ tự động gán thêm cho bạn nhiều phẩm chất tích cực khác như có trách nhiệm, có tổ chức, đáng tin cậy và biết tôn trọng thời gian của người khác. Tâm lý học gọi đây là “hiệu ứng lan tỏa” – một hành vi tốt khiến người ta tin rằng bạn tốt ở nhiều khía cạnh khác.

Ngược lại, muộn giờ kích hoạt cơ chế phòng vệ của não bộ. Đối phương sẽ bắt đầu nghi ngờ: “Nếu người này không thể quản lý thời gian của chính mình, làm sao quản lý được dự án?” Đôi khi, chỉ một lần trễ hẹn cũng đủ để xóa nhòa mười lần làm tốt trong tiềm thức của sếp. Dù đánh giá này có phần cảm tính và không công bằng nhưng đó là phản ứng tự động của não bộ. Thành thật mà nói, có lẽ chính bạn cũng từng nghĩ như vậy về người khác khi thấy họ đến trễ.

Điều thú vị là, đúng giờ còn tác động tích cực đến tâm lý của cá nhân mỗi người. Khi đến sớm, bạn có thêm thời gian chuẩn bị tinh thần, từ đó cảm thấy tự tin hơn, dễ dàng làm chủ và nắm bắt được tình huống sắp diễn ra.

2. Không từ chối thử thách: Phẩm chất của người dũng cảm

Sự dũng cảm trong công việc không nằm ở thành tựu lớn lao mà là ở thái độ sẵn sàng đối mặt với những điều chưa biết. Mình từng thăng chức cho một nhân viên chỉ sau 6 tháng làm việc. Không ai trong đội ngạc nhiên, vì suốt thời gian đó, bạn chưa từng nói “không” với bất kỳ thử thách nào, từ dự án khó, nhiệm vụ có deadline gấp cho đến việc học kỹ năng mới.

Tuy nhiên, dũng cảm không có nghĩa là nhận việc một cách mù quáng. Điều quan trọng vẫn là tinh thần làm việc chủ động và cầu tiến.

“Chướng ngại chính là con đường,” trích từ lời của Marcus Aurelius – vị hoàng đế triết gia người La Mã. Nói cách khác, người dũng cảm là người không từ chối thử thách và biến chướng ngại thành cơ hội.

Khi được giao những nhiệm vụ mới, hãy nói “Để em thử” thay vì “Em không biết làm”. Khi được giao việc khó, hãy nói “Em sẽ tìm hiểu và phản hồi anh/chị sau” thay vì từ chối ngay. Sau mỗi lần thử, hãy ghi lại những gì bạn học được. Mỗi tuần, chủ động nhận một nhiệm vụ khiến bạn phải bước ra khỏi vùng an toàn. Mỗi quý, hãy học thêm một kỹ năng mới.

Những hành động tưởng chừng rất nhỏ đó lại là cách bạn ghi điểm trong mắt lãnh đạo.

3. Thái độ tích cực: Phẩm chất của người truyền năng lượng

Có hai kiểu người trong công ty: Người tạo năng lượng và người hút năng lượng. Bạn thuộc kiểu nào?

Người tạo năng lượng không phải là người luôn cười nói hay đồng ý với mọi thứ. Họ là người mà khi gặp vấn đề sẽ chọn tập trung vào giải pháp thay vì than vãn.

Mình từng tham gia một dự án thất bại khiến mọi người đều mất tinh thần và chán nản. Tuy nhiên, có một bạn vẫn giữ được sự điềm tĩnh và nói: “Giờ mình học được gì từ việc này và làm sao để không lặp lại?” Chính câu nói đó đã thay đổi bầu không khí của cả nhóm. Bạn ấy hiện đang giữ vị trí Trưởng bộ phận Sản phẩm (Head of Product) của công ty.

Thế nên, hãy thử viết lại lời phàn nàn thành câu hỏi hướng tới giải pháp. Tức là đặt câu hỏi “Làm sao để làm được việc này?” thay vì than vãn “Việc này khó quá”. Mỗi ngày, hãy tìm một điều tích cực để chia sẻ với nhóm. Đồng thời, nếu có thể, hãy tránh xa những cuộc trò chuyện tiêu cực hoặc gossip ngoài giờ làm.

4. Nhiệt tình một cách chân thật: Phẩm chất của người tạo cảm hứng

Sự nhiệt tình là thứ không thể giả vờ. Bởi khi bạn thực sự quan tâm đến công việc, năng lượng tỏa ra là điều người khác có thể cảm nhận được. Những người được thăng tiến nhanh thường có một điểm chung: ánh mắt của họ sáng ngời khi nói về công việc.

Mình nhớ có lần, một nhà sáng lập (founder) đã kể về một ứng viên cực kỳ ấn tượng. Trong lúc phỏng vấn, khi được hỏi về dự án cũ, bạn này đã nói về nó với niềm tự hào như thể đó là startup của chính mình. Bạn kể một cách chi tiết, đầy nhiệt huyết, thậm chí cả những phần bạn không trực tiếp chịu trách nhiệm. Vì quá ấn tượng với sự nhiệt huyết của bạn mà founder đó đã mời bạn về làm việc ngay mà không cần phỏng vấn thêm. Hiện tại, bạn ấy đang dẫn dắt một nhóm gồm 50 thành viên.

Để nuôi dưỡng phẩm chất này, hãy tìm một khía cạnh công việc bạn đam mê và đào sâu vào chuyên môn. Từ đó, chủ động chia sẻ kiến thức với đồng nghiệp, cùng ăn mừng từ những thành công nhỏ nhất, và khi thuyết trình, hãy kể câu chuyện thay vì chỉ đưa ra số liệu.

Sự xuất sắc là thói quen, và nhiệt tình chính là nhiên liệu duy trì thói quen đó.

5. Chú trọng chi tiết: Phẩm chất của người đáng tin cậy

Mình từng kể trong cuốn sách đầu tay về một người sếp, cũng là một người anh có ảnh hưởng sâu sắc đến tư duy làm việc của mình. Anh có thể nhìn thấy từng lỗi nhỏ tạo cảm giác “nhòe nhòe” trên giao diện sản phẩm. Chính những góp ý đó giúp mình tập thói quen kiểm tra công việc nhiều lần, nhất là trong những mốc quan trọng của dự án.

Steve Jobs cũng từng có một câu nói về phẩm chất tỉ mỉ:

“Một người thợ mộc giỏi sẽ không dùng gỗ xấu cho mặt sau của chiếc tủ, dù mặt đó hướng vào tường và chẳng ai nhìn thấy nó.”

Thực tế cho thấy, những người chú trọng chi tiết luôn làm tốt cả những phần việc mà không ai nhìn thấy. Chính sự chỉn chu khiến họ được tin tưởng giao phó các nhiệm vụ quan trọng.

Kết quả họ tạo ra thường đạt độ hoàn thiện cao, không cần cấp trên phải rà soát hay chỉnh sửa nhiều lần. Khách hàng hiếm khi phàn nàn, còn đồng nghiệp thì cảm thấy an tâm và thoải mái khi làm việc cùng.

Để rèn luyện phẩm chất này, hãy tạo checklist cho mọi công việc có tính chất lặp lại và cập nhật danh sách đó khi quy trình thay đổi. Đồng thời, hãy nhớ phải luôn kiểm tra lại nhiều lần trước khi gửi kết quả đến bất kỳ bên liên quan nào.

Kết

Khi sở hữu đủ 5 phẩm chất trên, bạn sẽ trở thành cái tên đầu tiên được nghĩ đến khi có dự án quan trọng hoặc khi có cơ hội được đề cử cho các vị trí cao hơn.

Quan trọng hơn hết, bạn đang xây dựng thương hiệu cá nhân của chính mình. Ở thời điểm mà AI có năng lực để code, viết lách, phân tích dữ liệu, thì những phẩm chất mang tính con người mới là thứ không thể thay thế.

Hãy nhớ, được chú ý không phải để phô trương hay tìm kiếm lời khen mà chính là bước đầu tiên để có cơ hội chứng minh năng lực. Từ đó bạn mới có thể chuyển sự chú ý thành tin tưởng hoặc sự công nhận.

Vì thế, hãy bắt đầu ngay hôm nay. Đầu tiên là chọn một phẩm chất mà bạn còn yếu nhất và cam kết rèn luyện nó trong 30 ngày tới.

Nguồn: https://vietcetera.com/onboardy/5-pham-chat-giup-ban-thoat-canh-gioi-nhung-mo-nhat