12 cách dạy con của người Do Thái mà các bậc phụ huynh có thể học hỏi

Các trẻ em Do Thái luôn được bố mẹ dạy làm việc chăm chỉ, biết quản lý thời gian. Tuy dân số rất chỉ có 13 triệu dân nhưng đã có 40% tỷ lệ người đoạt giải Nobel. Bí quyết thành công của họ chính là việc nuôi dạy con cái. 

• Luôn khuyến khích trẻ tự lập

Để giúp con trưởng thành từ khi còn nhỏ, người Do Thái luôn dạy con mình cách tự lập. Họ dạy con tự ăn, tự cầm muỗng đũa, tự làm những việc trong độ tuổi bé có thể làm. Chẳng hạn như nếu bạn đến bất kỳ quán cafe nào ở Isarel, không khó để bắt gặp những trẻ em Do Thái tự ngồi ăn một mình dù mới chỉ khoảng 1 tuổi.

Bố mẹ Do Thái luôn tạo điều kiện để con học tập, tự lập làm mọi việc trong khả năng, sức khỏe cho phép của bé. Ở Việt Nam, đa số bố mẹ sợ con mình còn quá nhỏ để có thể tự làm mọi việc, minh chứng cụ thể rằng dù bé đã 4, 5 tuổi nhưng vẫn được bố mẹ xúc cho ăn cơm hằng ngày. Chính những điều này đã hình thành cho trẻ thói quen dựa dẫm vào cha mẹ, được cha mẹ bao bọc, tương lai khó có thể thành tài.

• Không ra lệnh, chỉ gợi ý

Họ không giờ ra lệnh bất kỳ điều gì để làm theo vì những việc này rất giống những tay độc tài. Thay vào đó, bố mẹ sẽ là người đưa ra những gợi ý cho con và cho con tự quyết định theo mong muốn của mình. Bố mẹ cũng sẽ không bao giờ giám sát con liên tục, xuất hiện mọi lúc mọi nơi bên con mà sẽ để trẻ tự do trong khuôn khổ an toàn của riêng mình.

Tuy nhiên cách giáo dục này sẽ có hai mặt, vì những nhận định trẻ con của bé có đôi lúc sẽ thất bại khiến bé cảm thấy chán nản và không còn hứng thú để thực hiện. Các bậc phụ huynh Do Thái cũng vô cùng cởi mở với những sai lầm, thất bại này và giúp đỡ con để bước tiếp. Nếu con bị điểm thấp ở trường lớp, họ sẽ không chê bai con mà sẽ cùng con tìm ra vấn đề và giải quyết.

• Dạy con đọc sách từ bé

Sách rất quý giá đối với người Do Thái, họ xem sách như một tài sản vô giá. Thế nên họ luôn dạy con đọc sách từ khi bé và dạy con biết trân trọng những quyển sách. Ngay từ lần đầu tiên tiếp xúc với những cuốn sách thì họ sẽ nhỏ một giọt mật ong vào cuốn sách và cho trẻ hôn lên cuốn sách.

Họ muốn cho con mình nhớ những khoảnh khắc ngọt ngào đầu tiên khi con chạm tay vào quyển sách. Bởi người Do Thái tin rằng nếu bé biết trân trọng sách thì sách cũng sẽ cho con những tri thức ngọt ngào. Vì thế, người Do Thái luôn chiếm tỉ lệ phần trăm các nhà khoa học đạt giải Nobel hàng đầu thế giới.

• Khen ngợi trẻ ngay khi có thể

Bố mẹ Do Thái luôn khen ngợi con, ngay khi trẻ còn chưa hiểu ngôn ngữ của cha mẹ. Những hoạt động của bé như biết vẽ hay biết nói đều sẽ được bố mẹ ngợi khen từ những hành động cụ thể. Điều đặt biệt ở gia đình Do Thái là các bé sẽ được bố mẹ khen ở nơi đông người vì các bé cảm nhận được sự tôn trọng, hiện diện và vị trí của mình trong xã hội.

Nếu trẻ đạt được thành tích ấn tượng, xuất sắc bố mẹ và tất cả thành viên trong gia đình sẽ vỗ tay khen ngợi và dành những lời chúc mừng yêu thương đến bé. Điều này sẽ giúp trẻ nâng cao lòng tự trọng, thúc đẩy tinh thần học hỏi và cung cách làm việc của trẻ.

• Hãy tin tưởng con mình

Bố mẹ Do Thái luôn tin tưởng con khi họ giao cho bé làm một việc nào đó trong khả năng, họ tin rằng con mình sẽ hoàn thành chúng một cách thật xuất sắc. Một việc nghe có vẻ kỳ lạ là khi con họ đạt đạt điểm cao hoặc dành chiến thắng trong một cuộc thi nào đó, phần thưởng họ dành cho con chính là sự tin tưởng tuyệt đối.

Nhưng đối với cha mẹ Việt Nam họ thường cho con bánh kẹo hoặc một món đồ chơi mà con yêu thích. Cách giáo dục của người Do Thái hoàn toàn khác với các bố mẹ trên thế giới vì họ tin rằng sự tin tưởng con mình chính là phần thưởng giá trị nhất cho các con, điều này thể hiện rằng, con bạn đã lớn, đã trưởng thành hơn rồi đấy.

• Học cách chấp nhận việc bày bừa

Các bậc phụ huynh Do Thái cho rằng trẻ con luôn tò mò, thắc mắc về mọi thứ xung quanh và còn rất tham chơi nhưng việc này sẽ được thay đổi khi chúng lớn lên. Vì thế, khi vui chơi cha mẹ luôn cho con tự do, thoải mái bày bừa những đồ chơi con yêu thích mà chẳng sợ cha mẹ quát mắng hay đe dọa.

Bố mẹ Do Thái sẽ không la mắng khi bé không gọn gàng mà họ còn tạo điều kiện để con được tự do chơi và bày bừa khắp nơi. Đây chính là cách để con phát triển tư duy về sau.

• Luôn để trẻ thỏa thích khám phá

Khác với những bố mẹ trên thế giới, cha mẹ Do Thái sẽ không bao giờ la mắng hay cầm roi chạy theo sau con để yêu cầu con không được làm cái này, không được chơi cái kia. Vì trẻ con luôn rất hiếu động và thừa năng lượng, chính vì vậy chúng cần phải được thể hiện năng lượng ra ngoài.

Phụ huynh Do Thái tin rằng, cách giáo dục để trẻ tự do, thỏa thích khám phá những gì bé thích và thế giới xung quanh thì sẽ giúp trẻ tự tin và thành công hơn khi trưởng thành.

• Mọi nỗ lực của trẻ đều đáng ghi nhận

Các bậc phụ huynh Do Thái tin rằng mọi nỗ lực của trẻ đều đáng ghi nhận dù lớn hay nhỏ đều được bố mẹ khen thưởng. Ví dụ như khi con họ viết những dòng chữ ngoằn ngoèo trên chiếc khăn ăn, bố mẹ cũng tự hào khen gợi và giới thiệu với cả nhà như một bức tranh.

Người Do thái cho rằng, cách giáo dục này sẽ giúp con cảm thấy tự tin, vui vẻ về những thành quả mà con làm ra. Sau này, con sẽ cố gắng nhiều hơn, phát triển tích cực và đạt thành tích cao hơn.

• Không gán ghép những từ tiêu cực cho con

Bố mẹ Do Thái không bao giờ nói với con những câu: “Con là người xấu” “Con là đồ lười”… và họ sẽ không bao giờ gán ghép những từ mang nghĩa tiêu cực. Nhưng họ sẽ thay thế những câu nói đó bằng câu nói: “Một đứa trẻ ngoan ngoãn như con tại sao lại gây ra hành vi đáng tiếc như vậy?”

Đặc biệt, khi trước mặt người ngoài và những đứa trẻ khác, bố mẹ sẽ không bao giờ chỉ trích, la mắng, họ sẽ tìm cách uyển chuyển hơn để truyền đạt cho con. Người Do Thái ý thức và nắm bắt rất rõ những khuyết điểm, hành động xấu của con, họ sẽ khéo léo uốn nắn, dạy dỗ lại con cái mà không để người ngoài can thiệp.

• Chịu trách nhiệm với hành vi của bản thân

Chịu trách nhiệm với hành vi của bản thân là điều người Do Thái rất xem trọng, họ luôn làm gương cho con học hỏi, noi theo. Trước mặt con, cha mẹ Do Thái luôn hành động thận trọng và tỏ ra nghiêm túc với mọi hoạt động, quyết định.

Khi con họ có hành động sai, họ luôn dạy con họ phải chịu trách nhiệm trước những hành vi mình gây ra vì việc này sẽ dạy bé có trách nhiệm, ý thức được những hành động, lỗi lầm và sửa đổi hành vi về sau.

• Dạy trẻ cách quản lý thời gian

Ngay từ khi còn nhỏ, các bé đã được bố mẹ dạy cách phải làm việc chăm chỉ và biết cách quản lý thời gian hợp lý để mọi việc không chồng chéo lên nhau. Cha mẹ Do Thái luôn cho con học thêm nhiều kỹ năng khác và nhiều bộ môn cùng lúc với khối lượng thời gian lớn như đàn violin, tiếng Anh, toán học.

Nếu cha mẹ bé làm kinh doanh buôn bán thì các bé sẽ được tham gia buôn bán cùng gia đình cùng cha mẹ từ rất sớm. Từ đó, những hoạt động trải nghiệm lớn và liên tục như vậy, các em phải học cách quản lý thời gian, sắp xếp công việc và luôn tự nhủ phải làm việc chăm chỉ.

• Chấp nhận rủi ro

Bố mẹ người Do Thái luôn dành câu nói quen thuộc này cho con của mình “Hãy tiến về phía trước”. Ý nghĩa của câu nói này là trẻ phải tự làm mọi việc một mình, luôn phát triển bản thân thay vì giậm chân tại chỗ và tự giành được thành công của riêng mình. Họ luôn cho phép con mạo hiểm bước ra khỏi vùng an toàn, khám phá thế giới và tự xoay sở với vấn đề riêng.

Việc này nhằm giúp trẻ học về sự tự tin, thất bại và chiến thắng. Cha mẹ luôn theo sát con và lưu tâm đến từng hoạt động của trẻ và đưa ra lời khen ngợi, khuyến khích kịp thời. Điều này giúp trẻ kiên trì theo đuổi mục tiêu và sẵn sàng chấp nhận rủi ro.

Nguồn: Nguyễn Lê Thu Cúc